Юбилеи
И ВСТРЕПЕНУЛАСЬ ПТИЦА ДУШИ…
20 декабря в Казани состоялся торжественный вечер, посвященный 130–летию со дня рождения классика татарской и башкирской литератур, первого Народного поэта Башкортостана Мажита Гафури (Гафурова Габдельмажита Нурганиевича). Вечер, организованный Министерством культуры и Союзом писателей Республики Татарстан, проходил в Татарском государственном академическом театре имени Галиасгара Камала и стал кульминацией года Мажита Гафури, объявленного Распоряжением правительства Татарстана.  
   На вечере присутствовали многие известные не только в Татарстане ученые, писатели, поэты и артисты, уроженцы Башкортостана. В том числе – Народная артистка Татарстана Зиля Сунгатуллина (Салаватский район), лауреат Государственной премии имени Г.Тукая Республики Татарстан поэт Радив Гаташ (Кушнаренковский район), братья Роберт и Ким Миннуллины (Илишевский район), Роберт - Народный поэт Татарстана, Ким- директор Института языка, литературы и искусства имени Г.Ибрагимова. По инициативе Кима Мугаллимовича 28 октября, также в Казани, состоялась Межрегиональная научно-практическая конференция «Наследие Мажита Гафури и современность», где с докладами выступили и представители Башкортостана: доктор филологических наук, профессор БГПИ им. М.Акмуллы Ахмет Сулейманов, лауреат Государственной премии имени Салавата Юлаева поэт Ирек Киньябулатов, представитель администрации Гафурийского района Башкортостана Галинур Калмурзин, председатель Совета Общественного фонда культуры имени Мажита Гафури, кандидат психологических наук Люция Камаева, директор Фонда, кандидат философских наук, известный журналист и поэт Мадриль Гафуров и др.
Нынешний торжественный вечер открыл вдохновенным вступительным словом и вел председатель Союза писателей Татарстана, поэт Ильфак Ибрагимов. С воспоминаниями о Мажите Гафури, добрыми словами в его адрес и о его произведениях выступили доктор филологических наук, профессор Казанского федерального университета Талгат Галиуллин, Народный писатель Татарстана, лауреат Государственной премии имени Г.Тукая Республики Татарстан Рабит Батулла.
Затем к микрофону были приглашены гости из Уфы - руководители Общественного объединения – Фонд культуры «Мажит Гафури – ХХI век» Люция Музакировна Камаева и Мадриль Абдрахманович Гафуров. Приказом заместителя Премьер – министра Республики Татарстан З.Р. Валеевой «за большой вклад в сохранение и пропаганду творческого наследия классика татарской литературы, Народного поэта Республики Башкортостан Мажита Гафури» они награждены Нагрудными знаками Министерства культуры Республики Татарстан «За достижения в культуре». В свою очередь М.Гафуров и Л.Камаева вручили Дипломы и медали Общественной премии имени Мажита Гафури, учрежденной Фондом культуры, лауреатам 2010 года - Народным артистам Татарстана Зиле Сунгатуллиной и Хайдару Бигичеву (посмертно) за великолепное исполнение партий Галимы и Закира в опере «Черноликие» (первоначальное название «Кара за любовь») по одноименной повести Мажита Гафури.
Такой же награды за большой вклад в исследование и пропаганду творчества Мажита Гафури и активное участие в деятельности Фонда удостоен доктор филологических наук, профессор, заведующий кафедрой татарской филологии Татарского государственного педагогического университета Фоат Галимуллович Галимуллин.
Ранее лауреатами Общественной премии имени Мажита Гафури из Татарстана стали известный поэт и журналист Шахинур Мустафин, доктор филологических наук Зуфар Зайниевич Рамиев и кандидат филологических наук Фатыма Исхаковна Ибрагимова - за подготовку и издание в 4-х томах академического собрания сочинений Мажита Гафури.
Во второй части торжественного вечера силами коллектива театра имени Г.Камала были показаны сцены из жизни и по произведениям Мажита Гафури. Артисты также декламировали его стихи, а известный певец Ильдар Киямов исполнил прощальную арию Нигмата из оперы «Эшче» («Рабочий») – либретто Мажита Гафури, музыка Султана Габяши, Газиза Альмухаметова и Василия Виноградова.
В заключение гости из Уфы совершили прогулку по ночной Казани.
Вакиф Вакилов.
г. Казань.
На снимках: участники и моменты торжественного вечера.
Фото ИД "МАГ".
www.azatliq.org/content/article/225.
21.12.2010
Казанда Мәҗит Гафури кичәсе узды
Резеда Әхмәтвәлиева
Галиәсгар Камал театрында Мәҗит Гафуриның тууына 130 ел тулу уңаеннан кичә уздырылды. Бирегә галимнәр, шагыйрьләр, язучылар, журналистлар, гомумән, татар зыялылары килгән иде.
Кичә Татарстан мәдәният министрлыгы , язучылар берлеге һәм Галиәсгар Камал исемендәге татар дәүләт драма театры тарафыннан оештырылды. Чараны халык артисты Хәлим Җәләй Мәҗит Гафуриның шигыре белән башлап җибәрде.
Татарстан язучылар берлеге рәисе Мөхәммәт Мирза Мәҗит Гафуриның әдәбиятта тоткан урыны турында әйтте: "Иҗатчылар арасында Мәҗит Гафуриның аерым үз урыны бар. Ул хәтта Тукайдан , Сәгыйт Рәмиевтән, Дәрдмәндтән алда үзенең шигъриятендә, үзенең иҗатында беренчеләрдән булып, милли мәсьәләне күтәргән шагыйрь.
Аның иң беренче шигырьләрендә үк "мин татармын”, "мин шушы үз халкымның улы” дигән сүзе яңгырады. Шушы шигъри шигарне Рәмиев, Тукайлар, Дәрдмәндләр күтәреп алды. Һәм бу мәңгелек темага әверелде.
Бүген әдәбиятка килгән яшьләребез дә үзләренең иҗатларында Тукайның сүзен, Бабич, Рәмиевнең сүзен алып, милләт көне, мәнфәгате белән иҗат итәләр”.
Чарада Мәҗит Гафури фондын оештыручыларга мәдәният министрлыгы исеменнән бүләкләр тапшырылды. Алар белән психология фәннәре кандидаты Люция Камалова һәм фондның мөдире язучы Мадриль Гафуров бүләкләнде.
Кичәдә Мәҗит Гафури исемендәге иҗтимагый премия дә бирелде. Аларга галим Зөфәр Рәмиев, язучы Шаһинур Мостафин, профессор Фоат Галимуллин, җырчы Зилә Сөнгәтуллина һәм мәрхүм җырчы Хәйдәр Бигичев лаек булды.
Бәйрәм театраль чара буларак оештырылган иде. Аның режиссёры – яшь драматург һәм режиссёр Илгиз Зәйниев, сценаристы – шагыйрь Ркаил Зәйдулла. Мәҗит Гафури ролен яшь артист Алмаз Гәрәев башкарды.
Театраль чарада Мәҗит Гафуриның тормыш юлы тасвирланды, аның шигырьләре дә укылды. Милләткә багышланган шигыре дә яңгырады:
Йөзәбез чаулыдан тау-тау кебек дулкынлы диңгездә,
Барабыз зур кораблар арасыннан шулай без дә.
Үтә һәрбер минут курку белән өмид арасында,
Җил исә кайсы яктан, бу кораблар да бара шунда.
Түгел мәгълүм бара торгач, бәрелерме болар ташка,
Китәрме бәгъзесе өскә, китәрме бәгъзесе аска.
Хәвеф зур, куркыныч арта, үлем алга килеп баскан.
Халыкның язмышы чишелеш вакыт, гает якынлашкан.
Ирек юк, нәкъ уенчык төсле язмыш уйната безне,
Якабыздан тотып, бер тарта, бер читкә ата безне,
Мөкатдәс яшь, мөкатдәс кан китерерләрме болар юкка!
Я булмаса, ирештерерме безне мәңгелек шатлыкка!
Чара ахырында язучының нечкә, лирик шигыре укылды:
Көлмә син бу чакта, кулдан килсә сызлан, гел ела,
Сызлаган, янган күңелгә күз яше юлдаш була.
Син ела, ярдәмчесез калган ятимнәрне күреп,
Син ела, каннар түгеп, сынган күңелләрне күреп.
Син ела, күргән саен явыз язмыш корбаннарын,
Яшь белән ю бу шаһитларның мөкатдәс каннарын.
Канга манчылган җир өстен күр дә син шунда елап,
Чын мәхәббәт берлә аккан яшь белән күзне чылат.
Бар ул кешеләрне күреп, кызгану хисе миндә бар,
Мин алар күңлендә булмасам да, күңелемдә алар!
Мин елап тудым, елап үстем, елап тордым һаман,
Сызлаган, янган көе, елап китәрмен дөньядан!
Чарада Мәҗит Гафуриның әле өйрәнелмәгән шәхес булуы да ассызыкланды. Киләчәктә язучыны тирәнрәк өйрәнергә дигән бурыч куелды.
|
